Straat Toen en Nu Meergracht/Schippersgracht

29-09-2015

Aan de Schippersgracht en ook aan de Meergracht stonden kleine huisjes waar in veel gevallen grote gezinnen woonden. We vermoeden dat de oude foto dateert van net na de 2e wereldoorlog. Meester Doede vertelde op school dat in de oorlog ’s nachts de grote bomen op de kop van de Zwanensloot – zo werd deze gracht in de volksmond genoemd - zijn omgezaagd om aan hout te komen. De kachels moesten branden en kolen waren schaars. Aan de andere bomen lijkt het dat ze net zijn aangeplant. Er zitten geen bladeren aan de bomen. De foto moet genomen zijn in de periode december – maart.

Veel van deze huizen staan er nog steeds, niet altijd in originele staat, maar wel herkenbaar aan de stijl waarin ze vroeger zijn gebouwd. Zo nu en dan wordt er een gesloopt. In de plaats komt dan een nieuwe, grotere en vooral hogere woning. Dit gebeurt vooral aan het begin van de straat (aan de kant van de C.J. Conijnstraat). In het midden staan de meeste huisjes nog in originele staat. De verschillen tussen de oude en nieuwe foto zijn niet heel goed te zien omdat de hele gracht nu beplant is met schitterende bomen.

Ook bij deze twee foto’s is wederom te zien (net als bij de vorige edities van Kathammerstraat en Giekstraat) dat de vaak smalle straten nu vol staan met auto’s. Met hulp van een aantal oud bewoners van de beide straten zijn we toch een eind gekomen. Dank voor die bijdragen. Excuses voor de onjuistheden. Geef uw opmerkingen door aan de redactie.

Schippersgracht

We noemen enkele bewoners van voor naar achter (vanaf de CJ Conijnstraat) van de Schippersgracht vanaf de jaren 30.

Op nummer 1 woonde Sijmen Jonk die getrouwd was met Aagt van Bommie. Mw. V. Veerman-Jonk van de Kloosterhof 115c heeft hier gewoond.

Nummer 2: Hier woonden Willem Snoek en Lena Steur. Ze hadden een aangenomen dochter. Die dochter Hilletje woont nu met haar man Klaas Kwakman (Bol) in een aanleunwoning van Sint Nicolaashof op nummer 10.

Nummer 3: Jaap Sier, Erwtenpuur. Hij was getrouwd met Ant Kras. Japie Erwt had een souvenirwinkel op de dijk en was ook een van de vennoten van de Markenexpres. Zij verhuisden later naar de Julianaweg. Jaap heeft na de dood van zijn vrouw nog een tijd ‘maas’ gedaan met Marie Kuenen. Jaap is op hoge leeftijd overleden in Sint Nicolaashof. Hij had een kamer beneden. Daarna woonde op dit adres ‘Zwartje Jentje’ op Schippersgracht 3. Zijn echte naam was Jan Tol (Pulebap). Hij was getrouwd met Griet Kras, een zus van de vrouw van Japie Erwt. Een dochter van Jan Tol en Griet Kras, Gré Molenaar-Tol, werkt in de Gouwzee.

Nummer 4: Hein Mooijer (Knar) en droeg vaak een witte hoed. Hij was getrouwd met Gees van Heins. Ze hadden een aantal zonen, waaronder de schoonvader van Georgette Mooijer, die in Sint Nicolaashof werkt. Ze hadden ook een priesterzoon Piet. Hij was leraar klassieke talen. Hij kon prachtig zingen. Een van de dochters was getrouwd met Van Nek van het vroeger bekende wielrennersgeslacht. Een drietal dochters was ongetrouwd.

Nummer 5 en 6: Bruin Sul, hij was getrouwd was met Gaartje van de Keuning (Gaartje Sul). Ze hadden geen kinderen. Naast hun woning hadden ze een kledingwinkel en manufacturenwinkel (textielzaak). Ze verkochten kleding van goede kwaliteit waar veel Volendammers hun kleding kochten. Ook verkochten ze Volendammer klederdracht, lakens, theedoeken, etc.

Nummer 7: Op dit adres woonde Piet de Boer. Hij had een melkwinkel. Zijn vrouw is 100 jaar geworden en heeft lange tijd in de Gouwzee gewoond. Het huis is nu van de familie van de bekende Jo de Boer, de drogist in de Zeilstraat. Deze winkel is er nog steeds en wordt geëxploiteerd door kinderen van Jo de Boer. Dit is de enige winkel uit die buurt die nog bestaat. De weduwe van Jo de Boer is Johanna Gerardina Cornelia Basseleur. Mw. Basseleur is 89 jaar en woont in de Molentocht in Purmerend.

Nummer 8: Hier woonde de familie Klouwer (Claus van Janke), hij was getrouwd met een ‘Kanepiet’ en was visserman. Jan Prent heeft hier gewoond en Neel Klouwer die nog op de pastorie heeft gewerkt. Ouwe Jan Prent, ook een ‘Kanepiet’ heeft hier ook nog een aantal jaren gewoond. Later woonde hier onder meer Duks. Hij was weduwnaar en hij was getrouwd met Jannig van de Likke, de weduwe van Kitte.

Nummer 9: Hier woonde Sijmen van Job. Later woonde hier Ats (Veerman) met zijn gezin. Hun dochter Aaf werkt al meer dan 40 jaar in de huishouding in Sint Nicolaashof.

Nummer 10: Hier woonde de Fam. Schilder (De Bibber). Later woonde hier Evert van de Bibber en Gaar Runderkamp. Gaar heeft een aantal jaren in Sint Nicolaashof gewoond. Ze was een dochter ‘Wullumpi, de slager in het Kleiperk beneden’, zoals de Dekkerband zingt.

Nummer 11: Klaas Karregat. Hij was getrouwd van Aaltje de Boer en zijn beroep was visserman. Ze hadden tien kinderen. Een van de dochters, Aaf Karregat, woont in de Mariahof en was getrouwd met Dick Bond (van de Lekkere, voorzitter van de Cliëntenraad).

11. Nummer 12: Kick Visser, hij was getrouwd met Stijn Schokker en zijn beroep was visventer. Een kleindochter van deze familie, Gaar Keizer, werkt op de receptie van Gouwzee. De moeder van Gaar is recent overleden en woonde ook in een aanleunwoning van Sint Nicolaashof. Een andere dochter Maart, was getrouwd met Frans van Bokkie en is vrijwilliger in Gouwzee. Annie Visser-Schilder (Brei), die woont in de Kloosterhof op nummer 6 was ook getrouwd met een van de zonen van Kick Visser.

Nummer 13: Jan Veerman (van de Schutter). Hij was getrouwd met Aagt Schokker. Hun zonen waren Freek (priester), Heintje, vader van Margreeth van Cees de Wit, Piet van de Schutter van de Giekstraat en Jan van de Schutter, die een week voor kermis is overleden en was getrouwd met Antje Plat. Ze hadden twee dochters, Geert, o.a. de oma Guido Woerlee van onze uitvaartonderneming Nicodemus en Jans, de moeder van kosteres Ankie Zwarthoed-Molenaar.

Nummer 14: Jaap van kleine Sijmen, hij was getrouwd met Trijn van Job Tol. Zij hadden samen tien kinderen. Hun zoon Sijmen van Jaap van kleine Sijmen woont Noordeinde 71 en wandelt nog dagelijks langs Sint Nicolaashof en Gouwzee. Zoon Sijmen is vernoemd naar de buurman van nummer Schippersgracht 9, Sijmen van Job. De jongere broer van Sijmen, Sijmetje, woont in de Rozenstraat. Verder zijn er nog twee zusters van Sijmen van Jaap van Kleine Sijmen in leven. Ant woont in de Vissersstraat en Aagt woont in Edam. Zij hebben altijd op een boerenplaats gewoond omdat Aagt getrouwd was met boer Jan van Claus.

Nummer 15: Willem Sier, hij was kolenboer van beroep en getrouwd met mevrouw Steur (van Jan van Keessie). Zij was een dochter van de buren van nummer 16. Marietje Molenaar-Sier van Sint Nicolaashof 28 was een van hun dochters. Een andere dochter Eefje woont in de Tulpenstraat en was getrouwd met de legendarische voetballer Dick Tol (de Knoest).

Nummer 16: De heer Steur (Jan van Keessie), getrouwd met Antje Verheugd. Dit was een van de grootste gezinnen uit de straat. Later woonde hier Columba Reurs met haar man Willem Steur. Mw. Steur-Reurs woont in de Kloosterhof.

Voorbij de Zwaardstraat woonde op nr. 17. Piet Karregat (Piet van de Blikke) getrouwd met Marie de Boer. Hun zoon Peter was een begaafd turner. Dochter Aaf is getouwd met Klaas Kwakman (Bol). Hij woont in de Gouwzee op afdeling de Dijk. Fruk Smit woonde op nummer 18. Zijn vrouw was Jannig Buijs (Jurrie). Evert Smit, de architect is een van hun zonen. Een andere zoon Joep is als fotograaf actief voor de Nivo en de kalbelkrant. Daarnaast woonde op nummer 19 Pietje Guijt, getrouwd met Willem Jonk. Pietje Guijt was o.a. de oma van zuster Jenny van Rijn-Jonk. Pietje Guijt is enkele jaren terug overleden. Zij heeft lange tijd in Sint Nicolaashof gewoond. Pietje was de 2e moeder van de man van Trijn Kirrie, vrijwilliger in Sint Nicolaashof. Op nummer 20 woonde Keesie Koning (visventer) met Aafie Steur (Kriel). Aaf is dit jaar op hoge leeftijd overleden. Zij heeft ongeveer 15 jaar in een aanleunwoning gewoond van Sint Nicolaashof. Haar kleinzoon Kees is al meerdere malen uitgeroepen tot een van de allerbeste haringverkopers van Nederland. Op nummer 21 heeft Jaap Zwarthoed (grote Jaap de Beer) gewoond. Hij was getrouwd met Aaf Tuijp, een zuster van Bruin Kitte uit de Kerkstraat en van Klaas Kitte van de Markenexpres. Een van hun zonen is dit jaar overleden en woonde een aantal maanden in Gouwzee. Op de hoek van de Schippersgracht/Boegstraat woonde op nummer 22 Hein Keizer, getrouwd met Griet de Kuul, de zus van Mgr. Cornelis Veerman. Hein Keizer beheerde samen met Zwarte Jentje het Julianafilmtheater boven de Amvo. Hein verkocht de kaartjes en Jentje wees je naar je plaats. Hij gooide je er ook uit als je nog geen 16 of 18 was en de film bestemd was voor ‘boven de 16 of 18’.

Niet meer te zien op de foto zijn de woningen van de Vooruitgang, Schippersgracht 21 t/m 23. Op nummer 23 woonde Sijmen Tuyp en Jannetje Bootsman, die jarenlang heeft gewerkt als assistente van de vroedvrouw en heel veel Volendammer kinderen ter wereld heeft gebracht. Vera Mühren heeft lang gewoond op nummer 22. Zij verhuisde een paar jaar terug naar een aanleunwoning bij Sint Nicolaashof. Op nummer 23 woonde Jan Tol (Blinde Aart). Hij was getrouwd met Alida Druijven. Een van hun zonen heeft tot zijn dood enkele jaren terug in deze woning gewoond. Deze drie woningen van De Vooruitgang worden waarschijnlijk binnenkort grondig gerenoveerd.

 

Meergracht van 1937

Op nummer 1 in het begin van de straat (vanaf de CJ Conijnstraat) woonde familie Van Vlaanderen. Later is Piet Schilder (Piet de Bul) hier komen wonen. Zijn vrouw was een zus van Gaar Tol (Sint Nicolaashof 3) en ze hadden geen kinderen;

Op nummer 2 woonde B. Steur (van Jijpert). Ze hadden negen kinderen en zijn beroep was visserman. Een van de kinderen, Andries, woont in de flats van het Sint Nicolaashof;

Nummer 3 werd bewoond door J. Bont, hij was getrouwd met Jannig Sas en ze hadden vijf kinderen. Het beroep van J. Bont was visserman, samen met zijn broer én buurman C. Bont;

Nummer 4: De hiervoor genoemde heer C. Bont en z’n vrouw Aaltje Bokkum. Ze hadden twaalf kinderen waarvan er twee zijn overleden. Z’n beroep was visserman. Mw. Lijp Sier-Bont, woonachtig in de Mariahof was een van de dochters.

Nummer 5: Mevrouw J. Zwarthoed (Doede), haar beroep was naaister;

Nummer 6: P. Molenaar en zijn vrouw Marie Slap. Ze hadden zes

kinderen en zijn beroep was visventer. Later woonde Th. Molenaar (Hanicot) op Meergracht. Hij was getrouwd met Aagt van de Keuning en ze hadden tien kinderen. Op dit moment is er een nieuwe woning in aanbouw op deze plek.

Nummer 7: Gerrit Pelk en zijn vrouw Agnes (zij was van Duitse afkomst). Ze hadden zeven kinderen, waaronder de bekende slijter Johan Pelk. Zij woonden op nummer 7 van de Meergracht maar op een groot deel van het veld achter de huizen lagen de kolen van G. Pelk. In het ouderlijk huis woont nog een dochter. Gerrit Pelk had een winkel en een kolenhandel.

Nummer 8: Piet Veerman (Piet de Radder, hij was een broer van de familie Veerman-Jonk die in de Kloosterhof woont. Zijn beroep was Visserman. Piet de Radder was getrouwd met Jannig Visscher. Piet de Radder was familie van zijn overburen van de Schutter.

Nummer 9: Hier woonde Kees Schilder (Gatte). Zijn beroep was visventer. Hij was getrouwd met een ‘Kanepiet’, Stijntje Bond. Zij hebben twee dochters gekregen. De oudste, Grietje genaamd, was getrouwd met Froek Zwarthoed (overleden in oktober 1958 en was werkzaam als gemeente-ambtenaar. Hij was ook penningmeester bij de voetbal. De andere dochter, Neel, was getrouwd met Jan Zwarthoed (Toetjes).

Nummer 10: Hier woonde de zeer bekende Dot (Sier). Hij was getrouwd met mevrouw Aaltje Janke (Klouwer). Hij was later een markante bewoner van Sint Nicolaashof en een keeper van wereldformaat..

Nummer 11: Jaap De Boer. Hij was getrouwd met Marie van de Kraaijer en is tijdens het uitvoeren van zijn beroep (visserman) verdronken. Later is mevrouw getrouwd met de heer Koning (Janke). Ook hij was visserman;

Nummer 12: De familie Molenaar (Japie van de Loos). Zij hadden negen kinderen en zijn beroep was visserman. Deze woning wordt nu bewoond door de beroemde Jan Rap die eigenaar is van Café Motje.

Nummer 13: Hier woonde Geert Spek en was getrouwd met een Vik. Aris Spek, de oudste dochter was getrouwd met de bekende en reeds overleden Gerrit Suls.  De Spekken zijn verhuisd en toen kwam Cor Zwarthoed hier wonen (Jennootje). Volgens niet bevesitgde berichten heeft op dit adres ook gewoond C. Plat (Jan de Kuul).

Nummer 14: Hier woont nu Werner Smit. Werner heeft Meergracht 14 gekocht van de kinderen van Jacobus Veerman (Klein Hein). Hij was pulenboer. Die pulen had hij achter z’n huis. Daarom is zijn tuin zo groot in vergelijking met andere woningen uit die buurt. Die grond heeft hij erbij gekocht. De eerste vrouw van ‘Klein Hein’ was Aafje Sul. Zijn tweede vrouw was Neel de Boer. Hij was later werkzaam bij de gemeente.

Eerder was de grond in eigendom van Sijmen Janszoon Schilder, eendenhouder. Hij verkocht de grond als moestuin, zo´n 380 m2 voor 556,57 guldens op 28 augustus 1920 aan Jacob Veerman Hendrikszoon. J. Veerman had vier kinderen, waarvan Bruin (geboren op 3-11-1918) al heel jong overleed. Evenals zijn eerste vrouw Aafje Sul. In ieder geval waren beiden voor 12 september 1922 overleden. De eigendom van de grond is notarieel op 12-09-1922 vastgelegd op de 3 overgebleven kinderen: Trijntje, Huib en Hendrik Jacob Veerman, stratenmaker.

Trijntje was getrouwd met Jacob Molenaar, Huibje met Willy Heuft en Hendrik (Hein) met mevrouw Runderkamp. Werner Smit heeft het uiteindelijk gekocht van de drie overgebleven Veermannen.

Nummer 15: Was een kolenloods . Later is hier jarenlang Videotheek ‘t Vissertje gevestigd geweest.

Nummer 16: P. Kwakman (De Mop). Hij was de vader van Priester Siem Kwakman (lazarist en o.a. leraar filosofie). Siem is vorig jaar vanuit de Gouwzee overleden. Een andere zoon, al lang overleden was Thoom. Hij was getrouwd met Nel van Gerrit Smit. En andere zoon is getrouwd met Maria van meester Doede. Zij hadden ook een aantal dochters, waaronder Jans die in de Sint Gerardusstraat woont. Piet de Mop was getrouwd met Pietje Veerman. Zij was een half zus van de bisschop en o.a een zus van Free van Sjamin, Kees Doede (puleboer) en Thoom Veerman (als priester vele jaren werkzaam in Brazilië). “De Mop” heeft daar altijd gewoond totdat de bekende schilder Piet Visscher het huis van hem heeft gekocht.

Nummer 17: Tuyp (Dood). Getrouwd met Gaartje, een dochter van Sijmen van de Bibber, geboren op de Schippersgracht 10. “De Dood” was o.a. een broer van Sijmen Tuyp van de Schippersgracht 23. Ze hadden ook nog een broer die is verhuisd naar Nijmegen. “De Dood” was van beroep visserman. “De Dood” was zeer humoristisch. Toen hij vijftig jaar getrouwd was vroeg hij of hij 1 letter op de aankondigingskaart van 50 jarige echtvereniging mocht bijvoegen: Dat werd vechtvereniging.

Nummer 18: Meester Wulterkens woonde op de hoek van de Meergracht en Pastoor van de Weidenstraat. Zijn beroep was schoolmeester op de Jozefschool A onder Meester Mühren en nadien onder Meester Mol. Hij was getrouwd met Mw. Geesje Jonk (van de poeliersfamilie). Zoon Henk woont in de Gladiolenstraat en is al jarenlang koorzanger net als zijn vader. De oudste zoon van Meester Wulterkens heet Herman.

In het gedeelte van de Meergracht tussen de Pastoor van de Weidenstraat en de Julianaweg staat een vijftal woningen niet zichtbaar op de foto. Hier woonden De Fam. (Jaap) Mol-Bond (daarvoor Gaartje Reus en Kees van de Slinger met hun gezin), Nel Dekker (daarvoor Fam Sier-Bont, die (nog) een viswinkel hebben in Purmerend en De Rijp), De Familie Mol-Schilder (Kompikken), Fam. Schilder-Steur, Bibbers van de Sijmen Molstraat, en waar Jaap de Koster heeft gewoond, lid van de onvolprezen Cats. De Fam. Tol-de Boer (Klaas Tol van het beeldenwinkeltje) woonde er ook. Op de hoek van de Meergracht/Julianaweg had Siem Lut een grote kruidenierszaak, eerst van de Coöperatie en later van de Vivo.